Onlangs was ik op bezoek bij een omgevingsdienst die vertelden dat ze al met Common Ground-producten werkten. In eerste instantie leek dat een duidelijke keuze voor het gedachtegoed van Common Ground. Maar na wat doorvragen werd duidelijk dat het vooral de manier van werken van de leverancier was die hen aansprak: flexibel en snel in staat om maatwerk te leveren. Dat zette me aan het denken. Misschien gaat het bij de doorbraak van Common Ground minder om overtuiging en meer om praktische redenen. En dat hoeft helemaal niet erg te zijn, zolang het effect is dat de beweging groeit.
Als we het over Common Ground hebben, gaat het vaak over gemeenten. Logisch: de VNG is de trekker en daar is het initiatief ook ontstaan. Maar juist buiten de gemeentegrenzen lijken kansen te liggen die in de praktijk nog vaak onderbelicht blijven.
Provincies, waterschappen en omgevingsdiensten hebben namelijk een ander profiel dan gemeenten. Gemeenten, en dan met name de kleinere en middelgrote, gebruiken vaak omvangrijke systemen en werken meestal met gevestigde leveranciers die hun producten in de eerste plaats ontwikkelen voor de gemeentelijke markt. In de praktijk zien we dat de doorontwikkeling van die grote systemen zich vaak richt op de grootste klantenkring: gemeenten. Voor organisaties als waterschappen, provincies, omgevingsdiensten maar ook onderwijsinstellingen betekent dit dat hun specifieke wensen minder snel of soms helemaal niet in vervulling komen. Voor hen weegt de relatieve “onvolwassenheid” van Common Ground-oplossingen daardoor soms minder zwaar; flexibiliteit en maatwerk zijn belangrijker.
Hun taken zijn vaak zo specifiek en afgebakend dat het aantrekkelijk kan zijn om met een kleinere leverancier in zee te gaan die sneller kan meebewegen. Het gaat in die gevallen dus niet per sé om Common Ground als principe, maar om het feit dat veel leveranciers in dit veld nog jong en wendbaar zijn, en daarmee kunnen inspelen op de unieke context van deze organisaties.
Voor die leveranciers ontstaat zo een natuurlijk groeipad. In de praktijk stappen organisaties, naar mijn idee, buiten de gemeentelijke wereld vaak niet in omdat ze overtuigd zijn van de idealen van Common Ground, maar omdat ze simpelweg een leverancier zoeken die snel en flexibel maatwerk kan leveren. Toch blijkt dat juist die pragmatische keuzes leveranciers de kans geven om ervaring op te doen, hun producten verder te ontwikkelen en uit te groeien tot stabiele partijen die ook voor gemeenten interessant worden.
Het is een beetje zoals mensen die zonnepanelen installeren om geld te besparen, maar ondertussen zorgen voor meer duurzame energie. De motivatie hoeft niet altijd idealistisch te zijn; zolang het effect is dat de beweging groeit.
