Common Ground is meer dan een technische vernieuwing; het is een fundamentele transformatie van de informatievoorziening bij de overheid. Door gegevens los te koppelen van applicaties en ze bij de bron te houden, ontstaat er een toekomstbestendige basis. Maar wat betekent deze basis voor de volgende grote golf van digitalisering: kunstmatige intelligentie (AI) en datagedreven werken?
Common Ground als fundament voor AI
AI gedijt bij data. Hoe meer gestructureerde, betrouwbare en toegankelijke data beschikbaar is, hoe slimmer en nauwkeuriger AI-toepassingen kunnen worden. Common Ground legt hiervoor het fundament.
Door data centraal te stellen, uniform te maken en via API’s beschikbaar te stellen, ontstaat er een eenduidige en betrouwbare bron waar AI uit kan putten. Stel je voor: een AI die helpt bij het voorspellen van onderhoud aan bruggen, het optimaliseren van zorgtrajecten of het signaleren van kansarmoede. Voor al deze toepassingen is toegang tot actuele en vooral correcte data uit verschillende bronnen essentieel.
De “havens” van de Common Ground-architectuur worden zo de knooppunten voor AI-toepassingen die de dienstverlening slimmer, proactiever en persoonlijker maken.
Ethische en juridische vragen
De inzet van AI binnen publieke processen biedt enorme kansen, maar roept ook ethische en juridische vragen op en brengt bijbehorende verantwoordelijkheden met zich mee. Common Ground kan hierbij richting geven, maar neemt de dilemma’s niet weg.
Een kernprincipe is dat burgers regie houden over hun gegevens. In AI-contexten betekent dit dat transparantie over datagebruik en expliciete toestemming cruciaal zijn. Uniforme ontsluiting helpt, maar garandeert nog geen representativiteit. Gemeenten en leveranciers dragen samen verantwoordelijkheid voor het voorkomen van bias. Gesprekken over deze verantwoordelijkheden zijn daarom van cruciaal belang.
Ook juridisch zijn er vragen: wie is aansprakelijk als een AI-systeem op basis van Common Ground-data een onjuist advies geeft? Hoe wordt informatiebeveiliging gegarandeerd wanneer data breder beschikbaar komt? Het “Vertrouwd”-principe van Common Ground [1] – privacy en security structureel borgen – blijft hier een harde randvoorwaarde.
Van fundament naar toekomst
Common Ground is niet het eindpunt, maar het begin van een nieuwe manier van werken. AI is een logische volgende stap om meer waarde uit data te halen.
De echte uitdaging ligt niet in de techniek, maar in het beantwoorden van de ethische en juridische vragen. Dat vraagt om een voortdurende dialoog tussen beleidsmakers, juristen, IT-professionals en burgers. Alleen dan kan Common Ground niet alleen een fundament voor betere systemen zijn, maar ook voor een betrouwbare en rechtvaardige digitale overheid.
De reis is begonnen. Laten we samen het spoor uitzetten naar een slimme en verantwoorde toekomst
[1] Bron: https://commonground.nl/attachment/entity/6ba809ab-2451-45e3-b9bd-79714ec03807
